علائم اولیه بارداری
علائم اولیه بارداری از زمان اولین اقدام برای بارداری و انجام معاینات قبل از حاملگی تا زمان باردار شدنتان، احتمالاً یکی از دغدغه‌های اصلی شما اطلاع از موفقیت‌آمیز بودن چنین اقدام و تلاشی برای داشتن فرزند است. تردیدی نیست که مطمئن ترین روش برای تأیید تشخیص حاملگی آزمایش خون است اما برخی از نشانه‌ها از حالت تهوع و خستگی گرفته تا قطع قاعدگی اولین علائم بارداری هستند و نشان می‌دهند که شما حامله شده‌اید.
در این مطلب با علائمی آشنا خواهید شد که می‌توانید با دانستن آنها متوجه بارداری خود شوید و سپس اطلاعات مفیدی در مورد تمام مراحل خودمراقبتی و مراقبت‌های پزشکی لازم در طول این دوران و عوارض شایع بارداری و مدیریت آنها به دست خواهید آورد.
شناخت علائم اولیه بارداری
اولین نشانه های بارداری ممکن است چند هفتۀ اول پس از بارور شدن تخمک مشاهده شود. این علایم می‌تواند از فردی به فرد دیگر و از بارداری به بارداری دیگر متفاوت باشد و یا حتی اصلاً متوجه هیچ علامتی نشوید. توجه داشته باشید که اینها تنها نشانه‌ای برای بارداری در نظر گرفته می‌شوند و به طور قطع نمی‌توانند تأییدی برای مادر شدن باشند. برخی از این موارد که در بسیاری از زنان باردار مشاهده می‌شود و می‌تواند نشان‌دهندۀ حاملگی باشد در زیر آمده است.
تأخیر در پریود علائم اولیه بارداری
عقب افتادن عادت ماهانه یکی از اولین نشانه های حاملگی خانم‌هایی است که برای بارداری اقدام کرده‌اند. بهتر است یک هفته پس از تأخیر پریودتان یک بیبی‌چک تهیه کنید یا خیلی بهتر است اگر برای انجام آزمایش خون به پزشکتان مراجعه کنید. چنانچه سیکل قاعدگی‌تان نامنظم است این علامت نمی‌تواند به طور قطع به شما بگوید که باردار شده‌اید.
حساسیت بافت سینه و ورم پستان علائم اولیه بارداری
یکی از اصلی‌ترین علائم حاملگی حساس شدن و تورم پستان‌هاست. این تغییرات می‌تواند شامل بزرگ شدن پستان‌ها، نمایان شدن رگ‌ها و تغییر رنگ، ترشحات پستان و برجستگی‌های تیرۀ اطراف نوک پستان باشد و ناشی از افزایش سطح هورمون‌ها، جریان خون و احتباس مایعات است. این تغییرات پستان را برای تغذیۀ نوزاد پس از تولد آماده می‌کند. پس از گذشت چند هفته از زمان شروع بارداری، بدن زنان با تغییرات هورمونی سازگاری پیدا کرده و درد و حساسیت پستان‌ها فروکش می‌کنند.
تهوع بارداری علائم اولیه بارداری
تهوع همراه با استفراغ یا بدون استفراغ که در هر زمانی از شبانه روز رخ می‌دهد نیز یکی از دلایل و علایم بارداری در ماه اول است. لازم به ذکر این این نکته است که احساس ناخوشایند تهوع و استفراغ در تمام مادران باردار به یک شدت نیست و در برخی زنان یک تا دو ماه پس از حاملگی شروع می‌شود و برخی نیز هرگز آن را تجربه نمی‌کنند. در حالی که علت دقیق تهوع مشخص نیست، اما احتمالاً هورمون‌ها موجب آن می‌شوند.
علائم اولیه بارداری لکه‌بینی یا خونریزی
خونریزی خفیف یا لکه‌بینی در مورد همهٔ خانم‌های باردار رخ نمی‌دهد. با این حال لکه بینی جزئی ممکن است یکی از اولین علایم بارداری باشد. این خونریزی که به عنوان خونریزی لانه گزینی شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده به دیواره رحم رسیده و خود را به آن می‌چسباند. یعنی حدود 10 تا 14 روز پس از لقاح؛ برای اینکه اطلاعات کاملی در مورد این اتفاق داشته باشید، می‌توانید مطلب ما در مورد لانه‌گزینی جنین را مطالعه کنید.
تکرر ادرار علائم اولیه بارداری
افزایش و تکرر ادرار یکی از علایم بارداری است که اغلب از حدود هفتۀ ششم بارداری آغاز می‌شود. افزایش حجم ادرار به دنبال افزایش حجم و مقدار خون در این دوران علت تکرر ادرار است. کلیه ها آب اضافی را که به مثانه می رسند به شکل ادرار دفع می کنند.
سقط جنین با قرص زیر زبانی و واژینال
خستگی علائم اولیه بارداری
داشتن حس خستگی شدید نیز یکی از نشانه های بارداری است که در این دوران، به ویژه در سه ماهۀ اول بسیار شایع و ممکن است در اواخر این دوران نیز تکرار شود. هیچ کس به طور قطع نمی‌داند که چه چیزی باعث احساس خستگی و خواب آلودگی در سه ماهۀ اول بارداری می‌شود. با این حال، افزایش سریع و چشمگیر در سطح هورمون پروژسترون در اوایل حاملگی ممکن است علت خستگی شدید زنان باردار باشد.
گرفتگی عضلات علائم اولیه بارداری
گرفتگی و اسپاسم عضلات و ماهیچه‌ها مثل شکم‌درد یا گرفتگی ماهیچه‌های پا در یک یا هر دو طرف هم یکی از علائم دوران بارداری است. در طول سه ماهۀ اول، گرفتگی عضلات اغلب بخاطر تغییرات طبیعی ناشی از رشد جنین است و به شکل احساس کشش در یک یا هر دو طرف شکم توصیف می‌شود. اگرچه این نشانه به عنوان علامتی برای تشخیص زودهنگام بارداری در نظر گرفته نمی‌شود، اما در بسیاری از زنان باردار دیده می‌شود و یک بخش طبیعی از بارداری است.
تغییرات خلقی علائم اولیه بارداری
نوسانات خلق‌وخو یکی از نشانه های حاملگی است که می‌توان طیف خفیف تا شدیدی داشته باشد. این تغییر شدید احساسات در بارداری کاملاً طبیعی است، بنابراین تلاش کنید تا در شرایط سخت و احساسی، ثبات شخصیت خود را با راهکارهای موجود برای کنترل احساس خود حفظ کنید. احساساتتان را با همسرتان در میان بگذارید و اگر لازم است به مشاوره مراجعه کنید تا این دوران را با آرامش سپری کنید.
علاوه بر اینها، دمای پایۀ بدن شما؛ یعنی درجه حرارت بدن بلافاصله هنگامی که هنگام صبح از خواب بیدار می‌شوید، نیز ممکن است بتواند سرنخ‌های اولیۀ حاملگی را نشان دهد. دمای پایۀ بدن بلافاصله پس از تخمک‌گذاری افزایش می‌یابد و تا عادت ماهانۀ بعدی در همان سطح باقی می‌ماند. اگر شما نمودار دمای پایۀ بدن خود را به منظور تعیین زمان تخمک‌گذاری رسم کنید، افزایش ادامه‌دار آن بیش از دو هفته، ممکن است به این معنی باشد که شما حامله هستید.
مقالات پریود و قاعدگی را ببینید.
تست تشخیص خانگی بارداری
علائم اولیه بارداری منحصر به بارداری نیست. برخی از آنها می‌تواند نشان‌دهندۀ بیماری در شما باشد یا این که دورۀ عادت ماهانۀ شما در حال شروع است. همچنین ممکن است بدون تجربه کردن هیچ‌کدام از این علائم و نشانه‌ها هم باردار باشید. با این حال اگر یک دوره از عادت ماهانۀ شما اتفاق نیفتاده یا متوجه وجود هر یک از این علایم حاملگی شده‌اید، بهتر است یک هفته بعد از زمان مورد انتظار برای شروع عادت ماهانه، یک baby check؛ بیبی چک یا همان تست خانگی بارداری انجام دهید.
اگر چرخه و روز پریود خودتان را ثبت نمی‌کنید، بهتر است سه هفته بعد از آخرین اقدام برای بارداری، نسبت به انجام تست خانگی بارداری اقدام کنید. اگر پاسخ تست بارداری خانگی شما مثبت باشد، یک قرار ملاقات با پزشک خود هماهنگ کنید تا پزشک با انجام آزمایش‌های لازم هرچه زودتر بارداری شما را تأیید و معاینات دوران بارداری را آغاز کند.
ویدیوی بهترین زمان تشخیص حاملگی را ببینید.
علائم بارداری از روی چهره
مسلم است که بدن زنان در طول 9 ماه بارداری دستخوش تغییرات زیادی می‌شود تا برای جنین در حال رشد، زایمان و تغذیه نوزاد آماده شود. بزرگ شدن شکم، متورم شدن دست و پاها و بزرگ شدن پستان‌ها برای شروع به شیردهی از جمله تغییرات فیزیکی هستند که یک زن باردار در طول این دوران باید انتظارش را داشته باشد. تغییرات هورمونی و افزایش خاص برخی هورمون‌ها در زنان باردار عامل اصلی تغییرات فیزیکی در سراسر بدن و از جمله تغییرات در چهره و صورت است و باعث می‌شود که در این مدت به لحاظ بدنی و چه بسا چهره و ظاهر صورت کاملاً متفاوت از قبل باشید.
بزرگ‌تر شدن یا پهن‌تر شدن و تورم بینی، تغییراتی در رنگدانه پوست و ظاهر شدن لکه‌های قهوه‌ای رنگ بر روی صورت خصوصاً روی پیشانی، گونه‌ها و چانه، تیره‌تر شدن کک و مک، خال، پف کردن چشم‌ها، چاق‌تر شدن صورت، آکنه یا جوش صورت، حساس شدن پوست، درخشش پوست بدنبال افزایش ترشح هورمون‌هایی مانند استروژن، پروژسترون در طول بارداری از جمله نشانه‌ها و علائم بارداری از روی چهره و صورت است که با پیشرفت این دوران نمایان‌تر می‌شوند. اگر چه اغلب این تغییرات ناخوشایند هستند، اما اکثر این علائم پس از اتمام این دوران تا مدتی پس از زایمان برطرف می‌شوند و جای نگرانی وجود ندارد. محافظت از پوست در برابر نور خورشید و استفاده از محصولات آرایشی مناسب و مختص این دوران به بهبود و کاهش لکه‌های پوستی کمک می‌کنند.
مراقبت‌های شروع بارداری
بعد از مشاهده اولین علایم بارداری و پس از اینکه مطمئن شدید باردار هستید یکی از مهم‌ترین مواردی که باید رعایت کنید این است که به طور منظم برای ۹ ماه آینده تحت نظر یک پزشک و متخصص زنان یا مامای متبحر باشید تا هیچ‌کدام از سونوگرافی‌ها و آزمایشات ضروری این دوران و موارد مهمی مثل سونوگرافی ان‌تی و اسکن آنومالی را فراموش نکنید. معاینات دوره‌ای و منظم قبل از تولد نوزاد علاوه بر اطمینان پزشک از سپری شدن روند طبیعی دوران بارداری و سلامت مادر و جنین، به پیشگیری یا شناسایی عوامل خطر و درمان هر چه زودتر مشکلات احتمالی در طول حاملگی که باعث اختلال در سلامت مادر و جنین می شود کمک می‌کند. مدیریت عوارض و حتی برخی علایم بارداری مانند تهوع و استفراغ نیز از دیگر اهداف مراقبتی این دوران مهم زندگی زنان است.
معاینات کامل بالینی از جمله معاینه لگن و ارزیابی سلامت قلب و عروق، آزمایشات غربالگری، تعیین گروه خونی و کلیه آزمایشات مربوط به سلامت اعم از تست‌های آزمایشگاهی مرسوم مانند تعیین میزان هموگلوبین و سایر آزمایشات مربوط به بررسی کم خونی، ارزیابی هورمون‌های تیروئید، آنزیم‌های کبدی، تعیین میزان قند خون، آزمایش کامل ادرار و… نیز از جمله مواردی است که در مراقبت‌های این دوران تا زمان زایمان انجام می‌شود و بخش مهمی از یک بارداری سالم است.
خودمراقبتی‌های بارداری
غیر از مواردی مثل مراقبت‌های دوران بارداری و شرکت در کلاس‌های آمادگی زایمان که در هفته‌های آخر شروع می‌شود، نیاز دارید که یک سری موارد را خودتان رعایت کنید و شاید لازم باشد شیوهٔ زندگی خود را طی این چند ماه تغییر دهید.
عوارض شایع بارداری
غیر از مواردی که به عنوان علائم بارداری از آنها نام برده شد، مشکلات یا عارضه‌هایی نیز به دنبال بارداری وجود دارد که از آن به عنوان عوارض شایع دوران بارداری یاد می‌شود. این عوارض از خفیف تا شدید هستند و همهٔ آنها با هم در یک خانم باردار دیده نمی‌شوند. تمام این عوارض را می‌توانید با نصب اپ مادرشو برای خودتان به صورت شخصی‌سازی‌شده انتخاب کنید و با راهکارهای رفع آنها آشنا شوید. برخی از اینها شامل موارد زیر است:
سردرد
سردرد از عوارض شایع بارداری در بین زنان است و معمولاً با پیشرفت این دوران بهبود می‌یابد. داشتن سردرد تهدیدی برای سلامت جنین نیست و تنها برای مادر ناراحت کننده و آزار دهنده است. با این حال گاهی اوقات سردرد می‌تواند شدید بوده و نشانه‌ای از پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری باشد که در صورت عدم مراقبت‌های لازم و درمان منجر به عوارض جدی و خطرناکی برای مادر و جنین باشد.
توجه داشته باشید مصرف هرگونه دارو و مسکن برای تخفیف درد باید با مشورت پزشک یا داروساز انجام شود.
تهوع و استفراغ
حالت تهوع و استفراغ در بارداری که اغلب به عنوان تهوع صبحگاهی شناخته می‌شود، در اوایل بسیار رایج است. این عارضه بارداری در هر زمانی از روز ایجاد می‌شود و برخی زنان در تمام طول روز احساس ناخوشایندی دارند که این می‌تواند زندگی روزمره‌شان را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد.
تهوع معمولاً در هفته‌های 16 تا 20 ام برطرف می‌شود. در چنین مواردی به مراقبت‌های بیشتر و حتی بستری در بیمارستان نیاز است. بنابراین پزشک خود را از شدت عوارض بارداری مطلع کنید.
تکرر ادرار
تکرر و بی‌اختیاری ادرار باعث افزایش نیاز به ادرار کردن شده و این بیشتر زنان را در ایام بارداری تحت تأثیر قرار می‌دهد. تغییرات هورمونی و فیزیکی و افزایش فشار رحم بر روی مثانه خصوصاً در ماه‌های آخر می‌تواند علت تکرر ادرار باشد و از عوارض رایج بارداری است. در برخی از زنان نیز، ضعف عضلات کف لگن یکی دیگر از دلایل تکرر ادرار در این دوران است.
اکثر افراد بین 6 تا 7 بار در شبانه روز ادرار می‌کنند. درصد زیادی از زنان باردار بیش از این دفعات نیاز به دفع ادرار دارند. تخلیه کامل مثانه، توجه به دریافت مایعات و حذف نوشیدنی‌های ادرارآور مانند نوشابه و قهوه به کاهش این مشکل کمک می‌کنند.
یبوست بارداری
تغییر در سبک زندگی مانند افزایش دریافت آب و مایعات، مصرف بیشتر فیبر، داشتن فعالیت بدنی و برخی از ملین‌های مجاز به پیشگیری و درمان این مشکل کمک می‌کنند. لازم به یادآوری است که مصرف هرگونه داروهای بدون نسخه از جمله ملین‌ها برای تخفیف علائم و عوارض بارداری باید با مشورت پزشک تهیه شوند.
گرفتگی ماهیچه‌های پا
انقباضات غیرارادی عضلانی و دردناک به شکل گرفتگی ساق پا اغلب در طول سه ماهۀ دوم و سوم در زنان باردار بویژه در طول شب شایع است و این از عوارض معمول بارداری است.
نفخ شکم، سوزش سر دل یا سوءهاضمه
غذاهای چرب یا تند، کافئین، شکلات و آب مرکبات باعث تحریک معده و تشدید سوزش سر دل می‌شود. در صورت شدت یافتن علائم با مشورت پزشک داروهایی برای کنترل سوء هاضمه و سوزش سر دل استفاده کنید.
اختلالات خواب در بارداری
نوسانات هورمونی و تغییرات بدنی مادر، تهوع، تکرر ادرار و نیاز به دفع در طول شب، کمردرد، گرفتگی ساق پا، ریفلاکس، فشار بر روی قفسه سینه وتنگی نفس، اضطراب و هیجان مادر شدن از جمله عواملی هستند که خواب زنان باردار را مختل می‌کند.
کمردرد بارداری
درد کمر در زنان باردار و خصوصاً در ماه‌های ابتدایی از عوارض معمول بارداری است. در این دوران، رباط‌های بخش‌های مختلف بدن از جمله لگن به طور طبیعی شل‌تر و منعطف‌تر شده تا برای جنین در حال رشد فضای کافی وجود داشته باشد و بدن مادر را در طول بارداری برای زایمان آماده کند. شل شدن رباط‌ها به مفاصل کمر و لگن فشار وارد می‌کند که می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی شود. موقعیت درست بدن به هنگام نشستن و برخاستن، خودداری از بلندکردن اجسام سنگین، پوشیدن کفش مناسب و استراحت کافی به کاهش درد کمک می‌کنند.
احساس خستگی علائم اولیه بارداری
تغییرات هورمونی در این دوران می‌تواند باعث احساس خستگی و مشکلات در خواب زنان باردار بویژه در سه ماهۀ اول شود. در طول روز زمانی را به استراحت کردن اختصاص دهید و از افراد خانواده و همسرتان بخواهید که در امور منزل کمکتان کنند. مطمئن شوید که رژیم غذایی‌تان سالم و متناسب با نیازهای خاص این دوران است و استراحت و خواب کافی دارید.
مقالات تغذیۀ مناسب در دوران بارداری را ببینید تا بتوانید خستگی و برخی از عوارض شایع بارداری را مدیریت کنید.
هموروئید یا بواسیر و خونریزی مقعد
بواسیر، وریدهای متورم اطراف مقعد و پایین رکتوم هستند که می توانند اجابت مزاج را در دوران بارداری بسیار ناخوشایند کنند. بواسیر در این دوران به خصوص در سه ماهۀ سوم رایج است و معمولاً پس از گذشت یک ماه از زایمان برطرف می‌شوند. توجه داشته باشید که یبوست این مشکل را تشدید می‌کند و خود از عوارض شایع بارداری است. همانطور که پیش از این گفته شد، مصرف آب و مایعات کافی و افزایش در دریافت فیبر و تحرک بدنی به کاهش یبوست کمک می‌کند.
تنگی نفس
افزایش هورمون‌ها، به ویژه پروژسترون، به طور مستقیم بر ریه و سیستم تنفس تأثیر گذاشته و مرکز تنفسی در مغز را تحریک می‌کند. بدین ترتیب تعداد تنفس در دقیقه به میزان اندکی تغییر کرده و مقدار هوا در هر دم و بازدم به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. اینگونه بدن مادر برای اکسیژن رسانی بیشتر به جنین خود را سازگار می‌کند.
گذاشتن چند بالش زیر سر به هنگام خواب و کاهش فعالیت‌های سخت به بهبود تنفس و کاهش این عارضۀ بارداری کمک می‌کند. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که اگر تنفس همراه با درد قفسه سینه، سرفه مداوم، افزایش ضربان قلب و نبض باشد پزشک را فوراً در جریان بگذارید.
تغییرات پوستی
برخی زنان ممکن است تغییرات در پوست به هنگام بارداری داشته باشند که چندان خوشایند نیست. آکنه، لک های تیره، خطوطی روی سینه، باسن و ران، ترک های پوستی، و خارش پوست از جمله این تغییرات و عوارض شایع بارداری هستند که خیلی از زنان را نگران می‌کنند. برخی از این عوارض پوستی ناشی از تغییرات هورمونی و کشیدگی پوست است که به مرور از بین می‌روند. اگر این تغییرات آزارتان می‌دهد حتما به متخصص پوست مراجعه کنید و خودسرانه از محصولات آرایشی استفاده نکنید.
15 Early Signs and Symptoms of Pregnancy
ترشح زیاد بزاق
افزایش بزاق دهان در دوران بارداری کاملاً طبیعی است و علت آن ممکن است تغییرات هورمونی و برخی عوامل محرک باشد. داشتن تهوع و سوزش معده نیز منجر به جمع شدن بزاق بیشتر در دهان می‌شود. اگرچه ترشح بیش از حد بزاق بی‌ضرر است، اما می‌تواند آزار دهنده باشد و مقابله با آن سخت باشد.
ورم مچ پا و پاها
تورم در بعضی قسمت‌های بدن از جمله انگشتان امری کاملاً طبیعی است و با پیشرفت بارداری شدیدتر نیز می‌شود. فشار رحم در حال رشد نیز بر جریان خون پاها اثر می‌گذارد و دلیل ایجاد ورم پا و مچ پاست. ایستادن به مدت طولانی و هوای گرم این مشکل را تشدید می‌کند.
تاری دید در اکثر مواقع تغییر موقت در بینایی زنان باردار است. با این حال گاهی می‌تواند نشان دهنده مشکلاتی مانند دیابت بارداری یا پره اکلامپسی باشد. بنابراین بهتر است در صورت داشتن این عارضه بارداری پزشکتان را مطلع کنید.
ترشحات واژینال علائم اولیه بارداری
در دوران بارداری تولید ترشحات اضافی از عفونت رحم جلوگیری می‌کند. این افزایش در ترشحات طبیعی بوده و در حالت عادی رقیق، شفاف و متمایل به رنگ سفید است و نباید بوی نامطبوعی داشته باشد. در هفته‌های آخر ترشحات ممکن است غلیظ‌‌تر وهمراه با رگه هایی از خون باشد که از نشانه‌های اولیه زایمان است. در مورد علائم شروع زایمان بیشتر بخوانید.
بازتاب: تکرر ادرار پس از سقط | مجله سلامتی